SGK primleri arttı mı azaldı mı?

Adana’dan okurumuz Kemal Cantürk soruyor: “Bünyamin bey, bir firmada ön muhasebe departmanında çalışıyorum. Sigorta prim oranları değişti mi? Ne kadar etkileniriz? Artış var mı? Açıklarsanız sevinirim”

Sayın okurumuz, sosyal sigortalar açısından ülkemizde temelde iki çeşit sigorta kolu uygulanmaktadır. Bunlar kısa vadeli ve uzun vadeli sigorta kollarıdır.

Kısa vadeli sigorta kolları çalışanları iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerine karşı sigortalayan sosyal güvenlik düzenlemesidir.

Uzun vadeli sigorta kolları ise yaşlılık, malullük ve ölüm gibi uzun vadeli risklere karşı çalışanları güvence altına almayı hedefler.

Ülkemizde malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı sigortalının prime esas kazancının yüzde 20’sidir. Bunun yüzde 9’u işçi hissesi, yüzde 11’i ise işveren hissesidir.

Bunun yanında bir de sağlık hizmetlerinden yararlanmayı sağlayan yüzde 7,5’u işveren, yüzde 5’i ise sigortalı hissesi olmak üzere toplamda yüzde 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi uygulanmaktadır.

Şimdiye Dek Kısa Vadeli Sigorta Primi Farklıydı

Şimdiye kadar kısa vadeli sigorta kolları prim oranı çalışanların yaptıkları işe göre yüzde 1 ile yüzde 6,5 arasında belirleniyordu.

Bir işyerinin ve o işyerinde yapılan işin mesleki riskleri ne kadar yüksek ise kısa vadeli sigorta kolları prim oranı da o kadar yüksek idi.

Örneğin büro işyerinde çalışan bir sigortalının kısa vadeli sigorta kolları primi yüzde 1 iken ağır ve tehlikeli işlerde çalışan sigortalıların kısa vadeli sigorta kolları primi yüzde 6,5 olarak uygulanıyordu.

Başka bir deyişle ne kadar yüksek iş kazası ve meslek hastalığı riski varsa o kadar yüksek prim ödeniyordu.

Gerçekten de büroda masa başı iş yapan biri ile tersanede çalışan birinin iş kazası risklerinin ayni olmadığı aşikar.

Kısa Vadeli Primi Yüzde 2’de Sabitlendi

Ancak 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren kısa vadeli sigorta kolları prim oranı değişmiş bulunuyor.

Buna göre geçtiğimiz ocak ayında yasalaşan 6385 sayılı Kanun ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda değişiklik yapılarak kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2’de sabitlendi.

Başka bir deyişle işyerinde yapılan işin niteliğine bakılmaksızın artık tüm işyerleri için ayni oranda kısa vadeli sigorta kolları primi uygulanmaktadır.

Bu uygulamanın temel amacı SGK’nın elindeki onbinlerce denetim gerekçesini eritmek olsa da, sosyal sigortacılık mantığı açısından önemli bir boşluk doğmuştur.

Primler Artacak mı Azalacak mı?

Bilindiği üzere özel sektör işyerleri aylık prim ve hizmet belgelerini takip eden ayın 23’üne kadar vermekle yükümlü.

Buna göre Eylül ayına ait aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılmak üzere kısa vadeli sigorta kolları primi tüm işyerlerine yüzde iki olarak uygulanacak.

Bu ise bazı işyerleri açısından SGK’ya ödeyecekleri primin artması bazıları açısından ise primlerinde azalış olması sonucunu doğuracak.

İş riski düşük olan, örneğin büro işyerleri gibi, daha evvel yüzde 1 prim ödeyen işyerlerinde yüzde 1’e kadar prim artışı olacaktır.

Bu ise rakamsal olarak işçi başına yaklaşık 10 küsur TL’ye kadar prim artışı demektir.

Bazı İşyerlerinin İşçilik Maliyetleri Düşecek

Daha önce kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüksek olan işyerlerine ise yeni değişiklik olumlu olarak yansımış, işçilik giderlerini yüzde 4,5’a kadar düşürmüştür.

Bu ise örneğin ağır ve tehlikeli işyerinde çalışan bir çalışan başına yaklaşık 46 küsur TL’ye kadar primin azalması demektir.

Son düzenleme sosyal güvenlik giderleri ve işçilik maliyetleri açısından ağır ve tehlikeli işlerle uğraşan işyerlerine önemli bir avantaj getirmiştir.

Düşük iş riskleri olan işyerleri için ise prim yükünün artması sonucunu doğurmuştur.

---

Kıssadan Hisse

“Neyi bulmak istediğini bilmeden aramaya kalkma.”

— Goethe

---

Sorularınız için:

Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.

Yazarın tüm yazıları için: