Tarım SSK sigortalılığının diğer hizmetlerle çakışması ve doğum borçlanmasındaki farklı özelliği

Tarım işlerinde günlük yevmiye ile iş bulduğunda çalışanlara özgü olarak 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılığı bulunuyor. Bu sigortalılık özünde isteğe bağlı bir sigortalılık olsa da ayda 15 gün prim ödenmesi yönüyle ve diğer sigortalılıklar ile çakışmalarda meydana getirdiği sonuçlar itibariyle ilgili sigortalılar için önem arz ediyor.

01.10.2008'den itibaren ise zaten 2925 sayılı Kanuna ilk defa veya yeniden giriş mümkün bulunmuyor.

Tarım sigortasının başlangıç tarihinin belirlenmesi
2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılık;
a) 1984 yılı içinde başvuranların, istek tarihini takip eden ay başından,
b) 01.01.1985 ile 31.12.1998 tarihleri arasında başvuranların istek tarihini izleyen yılbaşından,
c) 01.01.1999-07.09.1999 (hariç) tarihleri arasında başvuranların 01.01.2000 tarihinden, bunlardan yeniden yazılı talepte bulunanların ise 01.10.1999 tarihinden itibaren,
d) 08.09.1999 tarihinden sonra başvuranların istek tarihini takip eden aybaşından, itibaren başlamıştı.

Bu itibarla, tarım sigortalılığının başladığı tarihte 506 SSK veya 1479 sayılı Bağ-Kur kanunlarına tabi çalışmasının bulunduğu saptananların sigortalılık başlangıç tarihlerinin, sigortalılık tescili olmasa bile vergi mükellefiyet, ticaret odası kaydı ve esnaf sicili gibi kayıtların da varlığına göre yukarıdaki sigortalılık başlangıç tarihleri göz önüne alınarak bahse konu yasalara tabi çalışmanın sona erdiği tarihe göre belirlenmesi gerekiyor.

Tarım SSK- Bağ-Kur Çakışması

Bununla beraber 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılık ile 1479 sayılı Esnaf Bağ-Kur sigortalılığı veya 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur sigortalılıkları çakıştığında tescil olsun veya olmasın faaliyeti önce başlayan sigortalılığın, önce başlayıp devam eden sigortalılığın ya da kaydın geçerli sayılması gerekiyor.  

Yine örneğin sigortalının 19.03.1993 tarihi itibari ile vergi kaydı başlamasına rağmen 01.01.1995 – 31.12.1998 tarihleri arasında 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortası primi ödediği saptanmışsa bu sigortalının  1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam ederken, prim
ödediği 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının başlangıç tarihi itibariyle iptal edilmesi gerekiyor.  

1479 sayılı Kanunun geçici 18 inci maddesine göre 04.10.2000 tarihinden önce, hatta Tarım SSK sigortalılığından da önce başlayan vergi mükellefiyet veya oda kaydı veyahut esnaf sicil kaydı süreleri için vergi borçlanması yapılmışsa  bu süreye tekabül eden 2925 sayılı Yasaya tabi Tarım SSK sürelerinin de iptal edilmesi gerekiyor.  

Devam eden 2926 sayılı Kanuna tabi Tarım Bağ-Kur sigortalılığı ile 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılıklarının çakışması halinde de çakışan süredeki Tarım SSK sigortalılıklarının iptal edilmesi, önce başlayan 2926 sayılı Kanuna tabi Tarım Bağ-Kur sigortalılığının sona erdiği tarihi takip eden yılbaşından itibaren başlaması gerekiyor.  

Bunlara karşın örneğin sigortalının 19.03.1993 tarihi itibari ile vergi kaydı başlamasına rağmen 04.10.2000 tarihine kadar kayıt ve tescil işlemini yaptırmaması nedeniyle 04.10.2000 tarihi itibari ile sigortalılığı başlatılmış, ancak, daha sonra sigortalının 01.01.1991 tarihinden itibaren başlayan ve muntazaman prim ödediği 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının bulunduğu saptanmışsa 04.10.2000 tarihinde başlatılan 1479 sayılı Kanuna tabi sigortalılık iptal edilmesi gerekiyor. Görüleceği üzere önce başlayan ve devam eden sigortalılığa öncelik verilmiş oluyor.

01.01.1999 tarihinden itibaren 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalı olarak prim ödeyen sigortalının, 01.03.2002 tarihinde 2926 sayılı Kanun kapsamına girmesi nedeniyle aynı tarih itibariyle 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı başlatılmıştır. Bu sigortalının 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının iptal edilerek, 01.01.1999 tarihinde başlatılan 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılığı devam ettirilmesi gerekiyor.

SSK-Tarım SSK Çakışması

Buna karşın Tarım SSK sigortalılığı ile SSK sigortalılığının çakışması halinde ise sonra başlamış bile olsa SSK sigortalılığına üstünlük verilip çakışan süredeki 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılığı geçersiz sayılıyor.

Örneğin 06.02.1995 tarihinde 2925 sayılı Yasaya tabi sigortalı olmak için başvuran sigortalının 10.01.1992 - 18.06.1996 tarihleri arasında SSK sigortalılığı bulunuyorsa 2925 sayılı Kanuna tabi Tarım SSK sigortalılığı 01.01.1996'da değil 01.01.1997'den itibaren başlayabilecektir. Bu tarihten önce ödenmiş Tarım SSK primi varsa da iptal edilmesi gerekiyor.

Tarım SSK’lının Doğum borçlanması

Tarım SSK sigortalılarının da geçmişe dönük doğum borçlanması yapmaları mümkün bulunuyor. Ancak 2925 sayılı Kanuna tabi bu sigortalıların prim ödeme yöntemindeki farklılığın doğum borçlanmasında dikkate alınması gerekiyor.

2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarından her ay için alınacak prim ve yardımların hesabına esas tutulan gün sayısının 15 gün üzerinden alınması ve prim ödeme gün sayısının da ayın 16'sından itibaren tam ay gibi kabul edilmesi nedeniyle, ay içerisindeki ilk 15 günün dışında kalan sürelerin doğum borçlanması yoluyla tamamlanması mümkün bulunmadığından 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar için ayın 15 'inden sonra geçen süreler borçlanma kapsamında değerlendirilmiyor.

Örneğin  2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı 01.01.1990 tarihinde başlatılan 1994 yılı primini 1995 yılı Şubat ayı sonuna kadar ödemeyen sigortalı 13.02.1993 tarihinde doğum yapmıştır. Bu sigortalının 1994 yılı tarım sigortası primlerinin tahsil edilmesi, 01.01.1995-13.02.1995 tarihleri arasının doğum borçlanması süresi olarak dikkate alınması gerekiyor.