Taşeron işçilere kadro verilince memur mu olacaklar?

Başbakan Davutoğlu dün açıkladı!

Taşeron işçilerine kadro konusunda beklenen açıklamaydı…

Hem de ne açıklama…

Beklenenden de daha radikal bir değişiklik adımı geldi hükümetten… Adeta şah mat!

Ülkemizde taşeronlaşma çok yüksek oranlarda. OECD ve TÜİK verilerine göre bu trend son on yılda artarak sürdü… Son TÜİK verilerine göre, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan yaklaşık 650 bin ile 740 bin taşeron işçi var.

Şimdi ise taşeronlaşma konusunda oldukça radikal bir karar ile karşı karşıyayız…

TAŞERONA KADRO NE DEMEK?
Peki, kamu açısından taşerona kadro ne demek, nasıl uygulanması planlanıyor? Çeşitli yönlerde analiz edelim.

İLK YÜZ GÜN VAATLERİ ARASINDAYDI!
Esasen kamuda asıl işte çalışan taşeron işçilerine kadro verileceği Ak-Parti’nin 1 Kasım seçimleri öncesinde hükümetin ilk yüz gününde yapmayı vadettiği seçim vaatleri arasında idi…

64 üncü hükümet 26 Kasım’da kurulmuştu.

Yani hükümetin ilk yüz günü 4 Nisan’da doluyor…

Yani son açıklamada belirtilenler yasa değişikliği için 4 Nisan’a kadar Meclis’e sevk edilir ise ilk yüz gün vaatleri hayata geçirilmiş olacak…

Seçim öncesi verilen vaatleri tutulması siyasi güvenilirlik açısından çok önemli…

TAŞERON NE DEMEK?
Halk arasında bilinen ismiyle taşeron, teknik adıyla ise alt işveren şu demek: Diyelim ki bir kamu kurumu, farz-u misal bir ilin il sağlık müdürlüğünün temizlik işleri için kadrosu yok. Kadrosu olmadığı için de bu iş için personel alınmıyor…

Ama bu kurumun bir temizliğe ihtiyacı var! Kadro olmasa da bu gerçek değişmiyor…

Bu şekilde işçi kadrosu olmayan Kurum temizlik işlerini gördürmek üzere kamu ihale ve devlet ihale mevzuatına göre ihaleye çıkıyor.

Teklif veren firmalardan en düşük teklifi veren koşulları uygun olanda ihale kalıyor. Bu firma kamu kurumunun taşeronu oluyor…

Bu firmanın çalıştırdığı işçiler kamu kurumunda müstahdem, temizlikçi, çaycı vs. işleri yapıyor. Kamu ödemeyi firmaya yapıyor, firma ise işçileri kendisi sigortalı yaparak çalıştırıyor…

TAŞERON İŞÇİLERİN ÜCRETLERİ ÇOK DÜŞÜK

Taşerondaki esas sorun şu:

Bu şekilde çalışan kişilerin iş güvencesi yok, tamamen özel sektör işçisi gibiler. Yani patron “yarın gelme” dese işsizler…

HER AN TOPUN UCUNDALAR...

Oysa bu kişilerin bazıları on yıldır kamu kurumunda çalışmaya devam eden kişiler. Yani devlet adına çalışıyorlar ama her an topun ucundalar...

İkinci temel sorun da ücretleri: Taşeron firmalar en düşük teklifi yapan firmalar olduğu için mümkün olduğu kadar en ucuza çalışan işçiyi işe alıyorlar.

Zira taşeron firmanın kazanabileceği şey işçi ücretlerini düşürmekle ortaya çıkıyor…

Birçok taşeron firması da sık sık unvan veya sözleşme değiştirerek bu işçilere haklarını vermemeye çalışıyor….

DAVUTOĞLU BÜYÜK SÜRPRİZ YAPTI!
Taşerona kadroda Başbakan’ın yaptığı önemli bir sürpriz var!

Asıl işte veya yardımcı işte çalıştığına bakılmaksızın tüm taşeronlara kadro verilecek!

“Asıl iş” ve “yardımcı iş” ayrımı yapılmaması işi değiştirdi…

Zira kamuda çalışanların kahir ekseriyeti bir kısmı temizlik, güvenlik, tamir, bakım gibi yardımcı işlerde çalışıyordu.

Örneğin Tarım İl Müdürlüğünde çalışan güvenlikçi veya müstahdem “yardımcı iş”te çalışan taşeron işçileri… Bir başka örnekle Belediyenin temizlik işlerinde çalışan çöpçü ise asıl işi yapıyor…

1 Kasım seçimlerinde vaadedilen yalnızca “asıl iş”te çalışanların kadroya alınacağı idi… Bunları sayısı tahminlere göre yaklaşık ikiyüz bin idi…

Şimdi ise kamudaki 740 bin taşeron işçinin peyderpey kadroya alınması söz konusu olacak. Yani Başbakanın açıklaması ile kadroya alınacak kişi sayısı nerede ise dört katı arttı. Bu son otuz yılın en büyük kamu personel alımı…

TAŞERONA KADRO HANGİ İŞÇİLERİ KAPSIYOR?
Siyasi iradenin son açıklaması gerek asıl iş gerekse de yardımcı iş yapan tüm işçilerin kadroya geçirileceğini söylüyor. Bunlara belediyelerde çalışanlar da dâhil…

Ancak bazı şartlar var: 1 Kasım seçimleri öncesinden bu yana taşeron işçisi olarak çalışıyor olması gerek. Yani kadro vaadi, seçim sonrasında, “nasıl olsa kadro verilecek, beni de sigortalı yap” deyip uyanıklık edenleri kapsamıyor…

Keza kadroya alınacak işçinin zaten emekli olmamış olması gerek…

Hükümetin açıklaması ilk aşamada asıl iş yapan 200 bine yakın taşeron işçisinin kadroya geçirileceği yönünde. Sonrasında ise tüm taşeron işçilerin peyderpey kadroya geçirilmesi vaadediliyor…

YASAL DEĞİŞİKLİK GELİYOR!
Vaadediliyor diyoruz, zira bunlar karar alınmış olsa da henüz yasalaşmamış, icra edilmemiş sözler.

Zira bunların önemli bir kısmı yasal değişiklik gerektiriyor…

Açıklamalara göre kadro verilecek taşeronların bir kısmı 657’nin Geçici İşçi statüsüne (yani 4/c’ye), bir kısmı ise diğer kamu görevlisi statülerine geçirilecek.

Bu çerçevede memur eliyle yürütülen işlerin neler olduğunun tekrardan tanımlanması da planlanıyor.

Yapılması zorunlu olan atölye, bahçe, bakım işlerinde çalışan işçilerin kamu işçisi statüsüne geçirilmesi planlanmakta…

ÜLKEMİZ İŞ PİYASASI AÇISINDAN KRİTİK
Yapılan açıklama kamu kurumlarının bundan böyle ihale açarak taşeron işçi çalıştırmayacağına yönelik…

Bu, eğer gerçekleşirse, ülkemizde kamudaki taşeronlaşmanın birden yüzseksen derece değişeceği anlamını taşıyor… Yani ülkemiz iş piyasası açısından şimdiye kadar uygulanan neo-liberal politikalardan önemli bir farklılaşma yaşıyoruz…

Vaatlere göre adliye, havaalanı gibi özel güvenlik ihtiyacı yüksek olan yerlerde çalışan taşeronlar ihtiyaca göre kadroya alınacak…

En önemlisi de esas işte taşeron çalıştırması konusunda kesin bir tavır alınacağının söylenmesi… Keza bundan böyle yalnızca teknik uzmanlık gerektiren işlerde taşeron işçi çalıştırılacağının vadedilmesi de çok önemli…

TAŞERON KADROYA ALININCA NE OLACAK?MEMUR MU SAYILACAKLAR?
Halk arasında sanıldığının aksine bu taşeron işçilerin memur olacağı anlamına gelmiyor. Taşeron işçilerinin kamunun kadrolu işçisi statüsüne alınması söz konusu… Yani bu kişiler için SSK’lı olma sürecek, emeklilik koşulları SSK’ya göre belirlenecek…

Ancak şunu belirtelim: Uygulamanın ayrıntıları ancak yasal değişiklik yapılınca ortaya çıkacak.

Başbakanın açıklamalarının satır aralarından okuduğumuza göre KPSS şartının gevşetilerek belirlenecek şartları taşıyan bir kısım taşeron işçisinin memur statüsüne geçirilmesi de söz konusu olabilir.

Dediğimiz gibi ayrıntılar ve uygulama ancak yasal değişiklik olunca ortaya çıkacak…

HANGİ YENİ HAKLARI OLACAK?
Peki, taşeronda çalışan işçiler kadroya geçirilince hangi yeni hakları olacak?

Esasen bunlar da çıkacak yasaya göre belirlenecek… Hangi haklara sahip olacaklarını bekleyip göreceğiz…

Ancak şunu söylemek mümkün: Kıdem tazminatlarının kaç taşeron değişmiş olursa olsun kamuda çalıştıkları yıl kadar hesaplanacağının altını çizmek gerek. Bu konuda düzenleme geçen yıl Torba Yasa’da yapılmıştır.

Kadroya alınan işçilerin maaşlarında artış yapılması planlanmıyor. Daha önce taşeron şirketle yaptıkları iş sözleşmesi hükümleri ile çalışmaya devam edecekler…

Tarihi nitelikte bir adım olan taşerona kadro konusunda yapılacak yasa tasarılarını yakından izlemeye ve siz okurlarımızı bilgilendirmeye devam edeceğiz…

---

Kıssadan Hisse

“Cesaret neden korkmayacağını bilmektir.”

— Eflatun

---

Sorularınız:

www.twitter.com/bunyaminesen

Yazarın tüm yazıları için:

http://www.inter/bunyamin-esen-163z.htm

Bu yazının tüm hakları Memurhaber.com'a aittir. "www." biçiminde aktif bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır.