Yaşını dolduran nasıl emekli olur?
Emeklilik yaşı nasıl hesaplanır, yaşını doldurup sigorta gününü bekleyen nasıl emekli olur? Bünyamin Esen yazıyor...
ANTALYA’dan okurumuz Akın Bircan soruyor: “Bünyamin bey, ne zaman emekli olacağımı sormak istiyorum size. 1 Şubat 1957 doğumluyum. 1992’de çalışmaya başladım SSK’lı olarak. Çok günüm yok ama… Çünkü sigortasız çalıştım epey bir dönem. Şuan 3200 günüm var. Ne zaman emekli olabilirim?”
Sayın okurum, ülkemiz sosyal güvenlik sisteminde iki çeşit emeklilik var: İlki normal emeklilik. Bu emeklilik için ilk işe giriş tarihinize göre kademelendirilmiş olan sigortalılık süresi, hizmet süresi ve yaşı ikmal etmeniz gerekiyor.
Ülkemizdeki ikinci tür emeklilik ise yaştan emeklilik… Belirli şartları yerine getiren kişiler sistemimizde yaş haddi gibi kabul edilen süreleri doldurur iseler haklarında yaşlılık aylığı hükümleri uygulanıyor.
İşte bu ikinci tip emeklilik için az hizmet günü gerekiyor. Bu şekilde olanlar az günü olsa dahi 3600 veya 4500 günlü emekli olabiliyor.
Her iki emeklilik şartları açısından da nasıl emekli olabileceğinizi ayrıntılı olarak açıklayalım, tüm okurlarımızı bilgilendirelim…
BAŞLANGIÇ TARİHİ NEDEN ÖNEMLİ?
Öncelikle normal emeklilik koşullarınıza bakalım.
Sigortalılarımızın normal emeklilik koşulları ilk işe giriş tarihlerine göre belirleniyor. Genel kural olarak ne kadar erken çalışmaya başladıysanız o kadar erken emekli olabiliyorsunuz.
Buna göre sizin de normal emeklilik şartlarınız; 25 yıl sigortalılık süresini doldurmak ve 5600 gün prim ödemenizin olması. Yaş şartınız ise 53 yaş…
Şuan yaşınız 59 olduğu için yaş şartını ve sigortalılık süresini doldurmuşsunuz… Ama normal emeklilik için gününüz epey eksik, normal emeklilik koşullarını sağlayıp emekli olmak için uzunca bir süre daha çalışmanız gerekiyor…
Yani sizin gününüz eksik… Ne yazık ki sigortasız çalıştığınız günler için hizmet tespiti davası açma süresini de kaçırmışsınız…
YAŞTAN NASIL EMEKLİ OLUNUR?
Oysa sizin bir de yaştan az günle emeklilik hakkınız var. Onu da şöyle anlatalım:
09.09.1999 tarihinden sonra 30 Nisan 2008 tarihinden önce ilk defa sigortalı olan kişiler 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 gün prim ödeme gün sayısını doldurmaları ve kadınsa 58 erkekse 60 yaşını tamamlamaları şartıyla emekli olabiliyorlar.
01.05.2008 tarihinden sonra ise 5510 sayılı Kanunun yani reform kanununun koşulları geçerli…
Ancak 09.09.1999 tarihi öncesinde ilk kez işe girişi olanlar 3600 günden emeklilik seçeneğini kullanabilmekteler.
Siz de bu son kesime giriyorsunuz. Başka bir deyişle 3600 günü doldurursanız yaştan emekli olabileceksiniz.
Bu emeklilik türünde yaşlanmış kişilere daha az günle emeklilik sağlanıyor…
YAŞTAN EMEKLİLİĞİN SIRRI
Belirttiğimiz üzere normal emeklilik için gününüz yeterli değil ama ilk işe girişiniz erken olduğu için 3600 gün üzerinden erken emekli olma şansınız var. 3600 günü tamamlamanıza da yaklaşık bir yıl iki ay kalmış.
3600 günden emeklilikte yaş şartı da bulunuyor. Bu yaş şartının tespitinde 3600 prim ödeme gün sayısı, 15 yıl sigortalılık süresi ve 50 yaşın ikmali şartlarını bir arada tamamladığınız tarih, yaş şartınızı belirlemede önemlidir.
Siz şimdiki işinizde kesintisiz çalışmaya devam ederseniz 2016 Aralık ayında 3600 gününüz dolacağından 60 yaş şartı aranıyor.
Başka bir deyişle 2017 sonunda emekli olabilirsiniz…
YAŞINI DOLDURAN NASIL EMEKLİ OLUR?
Pek çok kişi eksik günlerini tamamlayarak 3600 günden emekli olmak istiyor. Bu vesileyle 3600 gün ile emekli olmanın koşullarını tekrardan açıklayalım:
Erkekler için 08.09.1976 ve öncesi bir tarihte; kadınlar içinse 08.09.1981 tarihi ve öncesi bir tarihte işe başlamış ise 3600 gün sayısını tamamlamak şartıyla kadınlar 50, erkekler 55 yaşında emekli olabilmek mümkündür. Bu tarih ve öncesinde ilk SSK’lı sigortalılığı bağlamış olanlar prim ödeme gün sayısını ve yaşı doldurmaları halinde hemen emekli olabilirler.
Altını çizmek gerekir ki, 23.05.2002 tarihine kadar 15 yıllık sigortalılık süresini doldurmuşsa kadınlar 50, erkekler 55 yaş ve 3600 gün şartını yerine getirmiş sigortalılar da hemen SSK şartlarıyla emekli olabilirler.
KADEMELİ SİSTEM UYGULANIYOR
24.05.2002 tarihinde ise eski sosyal güvenlik reformu ile kademeli sistem getirilmiştir. Bu sisteme göre 3600 günden emekli olmak isteyenlerden belirlenen yaş şartını yerine getirmeleri istenir.
Kademeli sisteme göre;
15 yıllık sigortalılık süresini tamamlamış olma, en az 3600 gün prim ödemiş olma ve kadınlar için 50, erkekler için 55 yaşını tamamlamış olmak şartlarını;
24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getiren erkekler 56 yaşında, kadınlar 52 yaşında,
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler erkekler 57 yaşında, , kadınlar 54 yaşında,
24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler erkekler 58 yaşında, kadınlar 56 yaşında,
24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında yerine getirenler erkekler 59 yaşında, kadınlar 58 yaşında,
24.05.2014 tarihinden sonra yerine getirenler erkekler 60 yaşında, kadınlar 58 yaşında,
4/1-(a) (mülga SSK) şartıyla emekli olabilirler.
---
Kıssadan Hisse
“Başarı çabaya bağlıdır.”
— Sophocles
---
Sorularınız için:
www.twitter.com/bunyaminesen
www.facebook.com/bunyaminesen.yazilar
Yazarın tüm yazıları için:
http://www.inter/bunyamin-esen-1081z.htm