Yaşlılar haklarını biliyor mu?

- İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğretim üyeleri tarafından 65 yaş üstü kişilerde yapılan araştırmada, yaşlıların hayatlarının bir döneminde ihmal ve suistimale maruz kaldığı belirlendi.

İEÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Melahat Kızıl öncülüğünde, Yüksekokul Müdürü Prof. Dr. İlgi Şemin, Öğretim Görevlisi Nursun Üstünkarlı, İEÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Zeynep Şişli tarafından yapılan çalışmaya, İzmir Büyükşehir Belediyesi Gürçeşme Huzurevi'nde kalan ve kendi temel ihtiyaçlarını karşılayabilen yaşlılar katıldı. Çalışma hakkında bilgi veren İEÜ Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Melahat Kızıl, yaşlıların hukuksal farkındalıklarının olup olmadığını araştırdıklarını belirterek, "Yüzyüze görüşme yöntemiyle yaptığımız anket çalışmasında yaşlıların yüzde 24,3'ü malvarlığına yönelik suçlardan olan hırsızlığa, yüzde 12,2'si dolandırıcılığa maruz kalmıştır. Yaşlıların yüzde 56,2'si daha genç yaşlarda vurma, tokatlama gibi fiziksel ihmale maruz kaldığını bildirdi. Yine yanıtlarda yüzde 9,5'i cinsel suistimalle karşı karşıya kaldığını kaydetti. Yine aldığımız cevaplarda yüzde 58,1'lik bir oranda ileri yaşlarda bağırma, suçlama, alay edilme gibi psikolojik suistimalle karşılaştıklarını gördük." dedi.

YAŞLILAR, NE YAPACAĞINI BİLEMİYOR

Çalışmada, 'Türk Ceza Kanunu'na göre yaşlı olduğu için beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan bir kişinin canı ya da malına zarar veren bir suçun cezası nasıl verilir?' sorusuna cevap aradıklarını vurgulayan Kızıl, şu bilgileri verdi: "Eziyet suçu beden ve ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan yaşlıya karşı işlenirse, üç yıldan sekiz yıla kadar hapisle cezalandırılır. Ancak bu hüküm yaşlılarımız tarafından bilinmiyor. Bunun yanı sıra hakaret, tehdit, korkutma, cinsel taciz ve benzeri davranışların hepsi yaşlıların pek çoğu tarafından suç sayıldığı anlaşılıyor. Ancak yine de bu durumlarda ne tür tavır takınacakları hakkında fikirlerinin olmadığı ortaya çıktı. Araştırmamızda, yaşlıların hayatlarının bir döneminde ihmal ve suistimale maruz kaldıkları anlaşılıyor. Ancak bu durumlar karşısında depresyonda olan ya da olmayan çoğu yaşlının hukuksal farkındalıkları yoktur. Yaşlılarda farkındalık yaratmak ve mağduriyetlerini engellemek için yaşlıları ve bakım elemanlarını bu konuda bilgilendirmek ve eğitmek onların yaşama bağlılıklarını artıracaktır. Ayrıca ihmal ve suistimali bildirebilecekleri telefon hattı ya da kamu spotları yoluyla yaşlılar koruma altına alınabilirler."