YÖK'ün yeni yasa taslağı hazır!

Yükseköğretim Kurulu Başkanı Gökhan Çetinsaya, ''21. yüzyıl Türkiye'sinin yükseköğretim alanı 1980'ler koşullarında oluşturulan bir yasayla yönetilemez'' dedi.

Çetinsaya, genel kurul üyeleriyle birlikte yeni yükseköğretim yasa çalışmalarını kamuoyuyla paylaşmak üzere Yükseköğretim Kurulu'nda basın toplantısı düzenledi.

ÜNİVERSİTELERDE NİTELİKLİ İNSAN GÜCÜ YETİŞİYOR MU?

Yükseköğretimin 170'e varan üniversite, 100 bine yakın öğretim elemanı, 4 milyona yaklaşan öğrenci sayısı ile tarihinde yeni bir noktaya ulaştığını belirten Çetinsaya, Türkiye'de ihtiyaç duyulan nitelikli insan gücünün gelişmesi ve nicel büyümenin büyük ölçüde sağlandığını söyledi.

Yükseköğretime ayrılan kamu kaynaklarının artması, toplumda uluslararası rekabete verilen önem ve sivil toplumun her geçen gün yükseköğretime yatırım yapmak istemesinin ''21. yüzyıl Türkiye'si'' için büyük bir fırsat alanı oluşturduğunu anlatan Çetinsaya, yaşanan bu dönüşümlere dünyada ortaya çıkan tehdit ve fırsatlar eklendiğinde yükseköğretim sisteminin yeniden yapılandırılması ve ''yükseköğretim kanunu''nun değişmesi gerekliliğinin ortaya çıktığını ifade etti.

ÜNİVERSİTELER 80'LERDEN KALAN YASAYLA YÖNETİLEMEZ

Yürürlükteki yükseköğretim yasasının ihtiyaçları karşılamaktan uzak olduğunu vurgulayan Çetinsaya, ''21. yüzyıl Türkiye'sinin yükseköğretim alanı 1980'ler koşullarında oluşturulan bir yasayla yönetilemez'' diye konuştu.

Türkiye'nin yeni vizyonunun yeni bir yükseköğretim sistemini zorunlu kıldığını vurgulayan Çetinsaya, bu vesileyle 21. yüzyıl ihtiyaçlarını karşılayacak yeni bir yasa için uzun süredir genel kurul üyeleriyle birlikte çalışmalarını sürdürdüklerini dile getirdi.

Yasa taslağı çalışmalarının belli bir olgunluğa eriştiğini anlatan Çetinsaya, bugün itibarıyla yeni yasanın ''yok.gov.tr'' adresi üzerinden kamuoyuna açıldığını belirtti. Taslağın nihai bir metin olmadığını hatırlatan Çetinsaya, Yükseköğretim Kurulu'nun kamuoyundan gelecek eleştiri, değerlendirme ve önerilerinin ardından son değerlendirmelerini yaparak yasa önerisini yeniden şekillendireceğine dikkati çekti. Çetinsaya, ''Hedefimiz yeniden şekillendirilecek yasa önerisini aralık ayında ilgili makamlara teslim etmek'' dedi.

KURUM DEĞİL ALAN MERKEZLİ YÖNETİM

Yasa yapım sürecinin katılımcı bir tarzda gerçekleşmesini çok önemsediklerini dile getiren Çetinsaya, kamuoyuna açılan metnin, kurula iletilen teklifler dikkate alınarak oluşturulduğunu söyledi. Çetinsaya, şöyle devam etti:

''Ancak paydaşlarımızın yasa yapım sürecine katılımının bu noktadan sonra hızlanmasını diliyoruz. Bütün üniversite mensupları, sivil toplum kuruluşları ve Türkiye'deki bütün paydaş kurumlardan gelecek öneri ve teklifleri derleyecek yapıyı oluşturmuş durumdayız. Önümüzdeki günlerde bir dizi çalıştay yaparak bu süreci çoğaltmaya çalışacağız. Gelen tüm önerileri tekrardan toplanıp değerlendireceğiz.

Başlıca hedefimiz akademik ve bilimsel özgürlüklerin, kalite, çeşitlilik ve rekabet imkanlarının geliştirilmesinin teminat altına alınmasıdır. Kurum ya da kurul merkezli değil alan merkezli bir perspektifi benimsiyoruz. Bugüne kadar Türkiye'de yükseköğretim konusu daima YÖK eksenli olarak tartışıldı. Ben de üyelerimiz de meslek hayatımızda bu yapıdan farklı şekillerde etkilendik. Bundan böyle yükseköğretim alanı merkezli bir perspektifin öne çıkacağını ümit ediyoruz. Yükseköğretimi koordine eden grubun ihtiyaçları değil yükseköğretim alanının gerekleri merkeze oturmalıdır.''

HERKESİ KATKI VERMEYE DAVET EDİYORUM

İçinde birlikte nefes alınan akademik eko sistemi sağlıklı bir hale getirmeye çabaladıklarını vurgulayan Çetinsaya, ''Herkesi bu süreçte katkı vermeye çağırıyorum. Bu sürece katkı veren herkese şükranlarımı sunuyorum. Bizim açımızdan bol tartışmalı bir Kasım ayı diliyorum'' şeklinde konuştu.

Toplantının ardından yasa çalışmalarına ilişkin olarak hazırlanan web sayfasının açılışını yapan Çetinsaya, yeni taslağa ilişkin bilgi de sundu.

Geldikleri noktada, YÖK'ün Türkiye Yükseköğretim Kurumu adıyla planlama, koordinasyon ve denetleme kurulu haline getirmek, üniversitelerde tektipliliğe son verip, farklılaşmaya imkan sağlayan bir yönetim modeline geçmek istediklerini belirten Çetinsaya, anabilimdalı başkanından dekanlara kadar her kademede seçim öngördüklerinin altını çizdi.

Rektörün yetkilerinin büyük ölçüde üniversite senatosu ve yönetim kuruluna devredildiğini ve her aşamada öğrenci temsilinin önem kazandığını anlatan Çetinsaya, genel olarak bakıldığında idari özerklik ve yetki devri ilkesini benimsediklerini ifade etti.

YÖK'ün önemli yetkilerinin üniversite senatolarına bırakıldığını ancak bunun karşılığında hesap verilebilirlik ve kalite güvencesi sistemi içinde denetimin söz konusu olacağını kaydeden Çetinsaya, araştırmayı teşvik etmek, akademik performans ve rekabetin yasa içinde olduğunu sözlerine ekledi.

YÖK BY-PASS MI EDİLECEK?

Taslağa ilişkin soruları da yanıtlayan Çetinsaya, ''Taslakla birlikte YÖK by-pass mı edilecek, öğrenciler artık kendi kararlarını sizinle birlikte mi verecek'' sorusu üzerine, taslakta mevcut YÖK'ün ''Türkiye Yükseköğretim Kurumu'' adıyla yeniden yapılandırılarak, planlama, koordinasyon ve denetleme kurulu haline getirildiğini tekrarladı. Çetinsaya, öğrenciler açısından da her aşamada öğrenci temsilinin katılımını sağlamaya çalıştıklarını vurguladı.

Çetinsaya, şimdiye kadar kaç üniversitenin taslağa ilişkin görüşünü bildirdiğinin sorulması üzerine, ilgili sitede üniversitelerin görüşleri bölümünde bu bilgiye ulaşılabileceğini ifade etti. Gökhan Çetinsaya, büyük çoğunluğunun tamamlandığını ve asıl olarak Üniversitelerarası Kurul'un da sonuçlarını aldıklarını ifade etti. Bu çalışmaların tekrar devam edeceğini ve 15 Kasım'da Ankara'da Üniversitelerarası Kurul'un özel gündemle toplanacağını söyleyen Çetinsaya, en önemli paydaşlarla yasa sürecinin tekrar paylaşılacağını açıkladı.

FARKLILAŞMANIN ÖNÜ AÇILDI

Hazırlanan taslağa ilişkin üniversitelerden şu ana kadar gelen geri dönüşleri değerlendirmesi istenen Çetinsaya, şunları söyledi:

''Bu yasada en önemli unsurlarımızdan bir tanesi, yüksek öğretim sistemine çeşitlilik ilkesini getiriyoruz. Bugüne kadar şikayet edilen unsur hep tektip olması, farklılaşmaya imkan tanımamasıydı. Bu çalışmada farklılaşmaya imkan verildi. Üniversiteler de bu farklılaşmaya uygun olarak çok farklı görüşlerini bizlere iletti. Özellikle doçentlik, araştırma görevliliği, yardımcı doçentlikle ilgili maddeler de çalışmalarımızda değerlendirilip bazı değişmelere gidilir.''  

REKTÖRLÜK SEÇİMİ NASIL OLACAK?

Rektörlük seçimleri konusunda yaklaşımı sorulan Çetinsaya, rektör seçimi ve aşaması modelini de metin içinde tutarak kamuoyunun tartışmasını arzuladıklarını ve tartışmaların sonunda genel kurulun nihai kararı vereceğini dile getirdi.

Gündemdeki açık uçlu sınava ilişkin bir soru üzerine Çetinsaya, şu andaki gündemin 30 yıl sonra Türkiye'de bir yükseköğretim yasasının değişmesi olduğuna dikkati çekti.

ÖĞRENCİLERE İLİŞKİN DİSİPLİN HÜKÜMLERİ  
 

Yükseköğretim kurumlarında disiplin cezasını gerektiren eylemler kapsamında şu maddeler yer alacak: 

"Yükseköğretim kurumu yetkililerince sorulan hususları cevaplandırmamak veya yanlış bilgi vermek, izinsiz ilan asmak, asılmış duyuruları değiştirmek veya yok etmek, yükseköğretim kurumlarının işleyişini ve eğitim-öğretimin düzenini bozmak, kopya yapmak veya teşebbüs etmek, öğrenme ve öğretme hürriyetini engelleyici eylemlerde bulunmak, usulsüz belge düzenlemek veya kullanmak, kurum personelinin veya öğrencilerin şeref ve haysiyetini zedeleyen sözlü veya yazılı eylemlerde bulunmak, yükseköğretim kurumlarına sarhoş gelmek, yükseköğretim kurumlarında alkollü içki içmek, kurum personeli ve öğrencilerini tehdit etmek, kurum personeli ve öğrencilerine fiili saldırıda bulunmak, hırsızlık yapmak, kuruma ait malzemeyi tahrip etmek veya bilişim sistemine zarar vermek, intihal yapmak, kendi yerine başkasını sınava sokmak veya başkasının yerine sınava girmek, yükseköğretim kurumlarında cinsel tacizde bulunmak, yükseköğretim kurumlarında 6136 sayılı Kanun'a aykırı davranmak, yükseköğretim kurumunun bilişim sistemine girerek kendisine veya başkasının yararına haksız bir çıkar sağlamak, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, böyle bir örgütü yönetmek veya bu amaçla kurulan örgüte üye olmak veya yardım etmek, yükseköğretim kurumlarında uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri kullanmak, taşımak, bulundurmak, satmak, satın almak, başkalarına vermek veya ticaretini yapmak, kişilerin vücudu üzerinde cinsel davranışlarda bulunmak suretiyle cinsel dokunulmazlıklarını ihlal etmektir."  

Belirlenen eylemleri işleyenlere eylemin ağırlık derecesine göre uyarma, kınama, bir haftadan bir aya kadar uzaklaştırma, bir yarıyıl veya iki yarıyıl uzaklaştırma, yükseköğretim kurumundan çıkarma cezası verilecek.   

SİTEDE NELER VAR?

YÖK'ün bünyesinde kurulan ''Yükseköğretim yasasına doğru'' başlıklı sitede, yasa hazırlık çalışmaları kapsamında, rektörler, üniversiteler, araştırma görevlileri, üniversitelerin personeli ve sivil toplum kuruluşlarının hazırladıkları raporlar, yaptıkları toplantılara yer veriliyor.

Sitede ayrıca, ziyaretçilerin görüşlerini bildirebileceği bir bölüm de bulunuyor.