Yurtdışında çalışanlar nasıl emekli olur?
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (halk arasında halen kull
Irak’tan yazan okurumuz Zafer KAHRAMAN soruyor: “30.08.1969 tarihinde doğdum. 01.12.1990-01.05.1992 arasında yedek subay olarak askerlik yaptım. İlk 01.07.1990 tarihinde sigortalı oldum. 6800 günüm var. Özürlü değilim. Ne zaman emekli olabilirim?”
Sayın okurumuz, ilk işe giriş tarihinize göre 25 yıl sigortalılık süresini tamamlar ve 5525 gün prim ödemeniz olursa 52 yaşınızda emekli olursunuz.
30.08.2021 tarihinde 52 yaşınızı doldurduğunuzda emeklilik dilekçesi verebileceksiniz. Gününüz dolmuş, isterseniz işten ayrılıp emekliliği bekleyebilirsiniz. Askerliğiniz ilk işe giriş tarihinzden sonra olduğu için askerliği borçlanmanız size bir şey kazandırmaz.
Yurtdışına Çalışmaya Götürülenlerin Sigortalılıkları
Bunun yanında gönderdiğiniz mailde halen ikamet adresiniz Irak olarak görünüyor. Irak’ta işçi olarak çalışmakta iseniz durum farklılık gösterecektir. Zira 5510 sayılı Kanuna göre ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunmayan ülkelere götürülen işçiler hakkında yalnızca GSS ve kısa vadeli sigorta kolları uygulanır, yani emeklilik günü sayılmaz. Ancak yurtdışında çalışan işçiler isterlerse çalıştıkları bu süreleri kendileri isteğe bağlı olarak ödeyebilirler.
6800 gün olarak hesapladığınız döküm içerisinde yurtdışında geçen yalnızca kısa vadeli sigortalara tabi olarak (eski adıyla topluluk sigortası ile) çalıştığınız günler varsa onları düşün. Emeklilik için gerekli gün sayısı ancak uzun vadeli ve isteğe bağlı ödediğiniz sürelerin toplamıdır. 6800 gün e-devletten görünen emekliliğe tabi gün sayınız ise sorun yok.
Sözleşme Yapılan Ülkelerde Durum Farklı
Burada yeri gelmişken yurtdışında çalışan ülkemiz vatandaşlarının durumunu ele almakta yarar var. Türk işçinin götürüldüğü ülkenin ülkemiz ile sosyal güvenlik anlaşması bulunması halinde işçinin sosyal güvenliği ile ilgili sözleşme hükümleri uygulanır.
Ülkemiz 22 ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi imzalamıştır. Bunlar İngiltere, Almanya, Hollanda, Belçika, Avusturya, İsviçre, Fransa, Danimarka, İsveç, Norveç, Libya, K.K.T.C, Makedonya, Azerbaycan, Romanya, Gürcistan, Bosna-Hersek, Kanada, Kebek, Çek Cumhuriyeti, Arnavutluk ve Lüksemburg’tur.
Her ülke için uygulanan sözleşme farklıdır. Tabi olunan şartları öğrenmek için ilgili sözleşmelere SGK’nın web sitesinden ulaşılabilir.
Topluluk Sigortası Sistemi Değişti
Ülkemiz ile sözleşmesi olmayan ülkelerde çalıştırılmak üzere yurtdışına götürülen ülkemiz vatandaşı işçiler hakkında ise eskiden topluluk sigortası uygulanmakta idi. 01.10.2008 tarihine kadar süren bu uygulama sosyal güvenlik reformu sonrasında değişti.
Ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında (halk arasında halen kullanılan ismiyle SSK’lı) sigortalı sayılır ve bunlar hakkında kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümleri uygulanır. Yani başka bir deyişle yurtdışı çalışmaları emeklilik sağlamaz.
Çalışanlar Primlerini Kendileri Öder
Bu sigortalıların emekliliğe yarayan uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde, Türkiye’de yasal olarak ikamet etme şartı ve diğer şartlar aranmaksızın haklarında isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanır. Bu kapsamda, isteğe bağlı sigorta hükümlerinden yararlananlardan ayrıca genel sağlık sigortası primi alınmaz.
Bu kapsamda yurt dışındaki işyerlerinde çalışan sigortalıların, bu sürede ödedikleri isteğe bağlı sigorta primleri yeni tabirle 4/a (SSK’lı) sigortalılık sayılır. İsteğe bağlı olarak ödenen bu günler emeklilik için gün kazandırır.
---
Kıssadan Hisse
"Kuvvete dayanmayan adalet aciz; adalete dayanmayan kuvvet ise zalimdir."
— Blaise Pascal
Sorularınız için:
Emeklilik tarihini hesaplatmak isteyen okurlarımızın T.C. kimlik numarası, SSK sigorta sicil numarası, Bağ-Kur numarası, ay-gün-yıl olarak doğum tarihi, askerlik yaptığı ve terhis olduğu tarihleri, askerlik süresini, er olarak yada yedek subay olarak yaptığını, ilk işe giriş tarihi (ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlanılan tarih), hizmet dökümü, doğum borçlanması için çocukların doğum tarihlerini, özürlü ise özürlülük rapor oranını, vergi indirimi yazısı alıp almadığı bilgilerinin tümünü eksiksiz göndermeleri gerekmektedir. Tarihlerin ay, yıl ve gün şeklinde gönderilmesi gerekir.
Yazarın tüm yazıları için: